W latach 50-tych XX wieku na Uniwersytecie Chicago profesor ekonomii Milton Friedman ogłosił doktrynę absolutnego wolnego rynku”, jako systemu ekonomicznego, zdolnego rozwiązać wszelkie kryzysy i problemy gospodarcze państw i społeczeństw. Twierdził, że wolny nieskrępowany niczym rynek jest w stanie zapewnić, poprzez samoregulację, właściwą ilość produktów, po właściwych cenach i kupowanych przez pracowników, otrzymujących właściwe wynagrodzenie. Uważał też, że przyczyną kryzysów gospodarczych jest głównie państwowa własność podmiotów gospodarczych, gdyż tylko własność prywatna, silnie motywowana biznesowo (przez chciwość), zapewnić może stały rozwój i rozkwit gospodarczy. Stąd jednym z podstawowych postulatów doktryny wolnego rynku było całkowite sprywatyzowanie wszelkich przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych.
Nowa doktryna ostro konkurowała z doktryną marksistowską, żądającą pełnego uspołecznienia i upaństwowienia gospodarki, by zapewnić powszechny jej rozwój i uniemożliwić wyzysk pracowników przez kapitalistycznych właścicieli. Obie doktryny stały się z biegiem czasu wyrazistymi ideologicznymi orężami w zimnej wojnie, prowadzonej po drugiej wojnie światowej, przez dwa supermocarstwa: kapitalistyczne USA i socjalistyczny ZSRR o dominację w świecie.
W Stanach Zjednoczonych postulaty Friedmana przyjęte zostały początkowo tylko przez ruch neokonserwatystów i włączone do ich programu gospodarczego. Został on dopracowany i powstały korporacyjne lobby w USA oraz w Wielkiej Brytanii, które w latach 70-tych idee neoliberalnej gospodarki wprowaziły w licznych krajach dyktatur wojskowych "Trzeciego świata".. Natomiast nie udawały się próby ich zastosowania w rozwiniętych krajach demokracji parlamentarnych.
Sytuacja zmieniła się, gdy w 1977 r. prezydentem USA został konserwatysta Donald Reagan, a w 1979 r. premierem Wielkiej Btytanii Margaret Thatcher, reprezentująca partię torysów. Wówczas realnie rozpoczęła się epoka globalnego neoliberalizmu, czyli transformacji gospodarczej państw świata według doktryny “wolnego rynku”. Poczynjąc od Chile, po wojskowym zamachu stanu. Doktryna świętowała swe triumfy w latach 90-tych XX wieku, gdy wolny rynek zaprowadzony został w Europie Wschodniej i ZSRR, dotąd w ogóle nie poddających się regułom gospodarki kapitalistycznej. Natomiast w pierwszych latach XXI w. rozpoczął się już powolny upadek globalnego neoliberalizmu kapitalistycznego. Jego głównym motorem jest sprzeciw społeczeństw wobec prywatyzacji (rozgrabianiu) majątku państwowego, bezrobociu i pauperyzacji ludzi pracy.

Tytuły artykułów