Tadeusz Ptaszycki urodził się w Petersburgu w Rosji 1 lutego 1908 r. W latach 1917-1919 uczęszczał do gimnazjów polskich w Odessie. Do Polski przyjechał z rodziną w 1920 roku. W 1926 r. uzyskał maturę w gimnazjum im. Tadeusza Rejtana w Warszawie. Przez kilka lat był czynnym zawodnikiem lekkoatletycznym warszawskich klubów sportowych Polonia i Korona, a także AZS w okresie studiów (w 1925 r. był mistrzem Polski w chodzie na 2 km).
W latach 1927-1936 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Jako pracownik naukowy Zakładu Architektury Politechniki wykonał prace studialne nad budownictwem kurpiowskim, które wyróżnione zostały nagrodą Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. W tym okresie podjął też pierwsze większe prace projektowe m.in. wykonał projekt stoisk na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu (1929) i Domu Związku Harcerstwa Polskiego w Warszawie (1932, III nagroda zespołowa).
Aktywnie pracował w Związku Harcerstwa Polskiego, w którym doszedł do stopnia harcmistrza. W latach 1927-29 i 1931-33 był drużynowym Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Romualda Traugutta – “Czarna Jedynka”, i stworzył z niej jedną z najlepszych w Chorągwi Warszawskiej. Działał też w Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej Szkół Wyższych RP, jako przewodniczący koła na Politechnice. W 1930 r. odbył służbę wojskową w Baonie Podchorążych Rezerwy w Berezie Kartuskiej.
Po uzyskaniu w 1936 r. dyplomu inżyniera architekta, prowadził, wraz z żoną Anną, własną pracownię architektoniczną i współpracował ze znaną pracownią inż. Stefana Kraskowskiego. Szybko dał się poznać jako świetny rysownik i uzdolniony architekt. Do 1939 r. był autorem lub współautorem około dwudziestu większych projektów architektonicznych. Między innymi brał udział w opracowaniu projektu osiedla mieszkaniowego dla ZUS przy ul. Belwederskiej w Warszawie, miasteczka zlotowego ZHP w Spale i był współautorem jednego z pierwszych w Polsce obiektów o konstrukcji stalowej dla przedsiębiorstwa Bacutil. Był laureatem wielu konkursów architektonicznych m. in. na Prewentorium Harcerskie w Zakopanem (nagroda I, realizacja), Dom Społeczny w Starachowicach (nagroda II zespołowa) i Wzorcowe Przedszkole w Warszawie (nagroda I zespołowa).

Zmobilizowany do wojska (jako porucznik rezerwy) z chwilą wybuchu wojny 1939 r., dowodził kompanią CKM 21 pułku piechoty “Dzieci Warszawy” pod Mławą, Ciechanowem i w Warszawie na odcinku Mokotowa. Od listopada 1939 do kwietnia 1945 r. przebywał w niewoli niemieckiej w oficerskich obozach jenieckich Brunschwig, Woldenberg, a następnie w Murnau na terenie Niemiec. W obozach tych zorganizował kilka grup szkoleniowych i prowadził liczne kursy i odczyty w zakresie rysunku technicznego, malarstwa i rzeźby, plastyki teatralnej, nauczania na poziomie technikum zawodowego i inne. Specyficznym rodzajem uprawianej wówczas przez P. grafiki były znaczki, nadruki i kasowniki “Poczty Marszowej”, związanej z przemarszem jeńców z Woldenbergu do Murnau, oraz jego oswobodzeniem w kwietniu 1945 r.
W czasie wojny zginął jego teść Michał Nowacki, w 1940 r. w Oświęcimiu zamordowany został brat Wiesław, student Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej, zaś w 1943 r. zginęli dalsi członkowie rodziny Jan Nowacki i Stanisław Ptaszycki.

Po wyzwoleniu T. Ptaszycki udał się na krótko, we wrześniu 1945 r., do Warszawy, a następnie, za namową swego kolegi architekta gen. Mariana Spychalskiego, ówczesnego prezydenta Warszawy, znalazł się we Wrocławiu. Tam włączył się w organizowanie Wrocławskiej Dyrekcji Odbudowy, w której od października 1945 do sierpnia 1946 r. był naczelnym dyrektorem. Następnie do października 1949 r. był dyrektorem Biura Planu Wrocławia, jakie utworzył w ramach Regionalnej Dyrekcji Planowania Przestrzennego we Wrocławiu.
Równocześnie P. pracował także twórczo, jako architekt i urbanista. W szczególności do połowy 1946 r. opracował Ogólny Plan Odbudowy Wrocławia. Ten plan odbudowy miasta, utrzymany potem w swych podstawowych założeniach przez kilkanaście lat, pozwolił na planową, racjonalną odbudowę miasta, poczynając już od 1946 r. Opracowany był z wielkim rozmachem, zaś jego twórca stał się bardzo popularny w mieście, zwłaszcza dzięki wygłaszaniu licznych wykładów i prelekcji na temat odbudowy Wrocławia. Lokalna prasa nadała wtedy T.Ptaszyckiemu przydomek “Inżynier Wrocław”, który funkcjonował potem przez kilka lat.
Latem 1946 r. P. zorganizował w ramach RDPP Zjazd Architektów RP. Był to jakby zlot gwiaździsty wszystkich liczących się architektów i urbanistów Polski, którym przypadła rola głównych planistów odbudowy miast i regionów kraju ze zniszczeń wojennych. Zjazd trwał 6 dni, z czego 3 dni we Wrocławiu i po jednym dniu w Wałbrzychu, Cieplicach i Karpaczu. Większość czasu we wszystkie dni zjazdu zajmowały wykłady, referaty i dyskusje, dotyczące planów odbudowy i rozbudowy dużych miast oraz ośrodków kraju. Głównymi tematami były plany odbudowy Warszawy, Wrocławia i Trójmiasta.
W 1948 r. P. zaangażował się w przygotowaniu Wystawy Ziem Odzyskanych, jaka miała miejsce we Wrocławiu w okresie 22 lipca do 31 października 1948 r. Inż. T. Ptaszycki pełnił wtedy funkcję Komisarza Wystawy dla strefy “B”, usytuowanej na południe od ulicy Wróblewskiego do Odry. Strefą “A”, to jest rejonem wokół Hali Ludowej, zarządzał prof. arch. Jerzy Hryniewiecki z Warszawy.

Na początku 1949 r. inż. T. Ptaszycki został przeniesiony do Krakowa jako delegat Zarządu Głównego Zakładu Osiedli Robotniczych (ZOR) w związku z projektowaniem i organizacją budowy miasta dla pracowników nowej huty metalurgicznej, określanej początkowo kryptonimem “Gigant”, późniejszej Huty im. W.Lenina, a obecnej Huty im. T.Sędzimira. W szczególności w 1948 r. władze państwowe podjęły decyzję budowy w Polsce dużej huty stali, jako bazy rozbudowy potencjału przemysłowego kraju. Zlokalizowana została kilkanaście kilometrów na wschód od ówczesnego Krakowa. Zdecydowano równocześnie o budowie nowego, satelickiego w stosunku do Krakowa, miasta Nowa Huta, przeznaczonego dla budowniczych i późniejszych pracowników tegoż kombinatu metalurgicznego. Według początkowych przymiarek miało ono liczyć 60 tys. mieszkańców.
Zadaniem opracowania dokumentacji projektowej dla Nowej Huty obarczono, specjalnie utworzone w tym celu, Centralne Biuro Projektowe ZOR w Warszawie Jego dyrektor inż. Kulesza niezwłocznie zorganizował zespół projektowy, złożony głównie z młodych architektów(Bolesław Skrzybalski, Zbigniew Sieradzki, Adam Fołtyn, Stefan Sitarski i in.), przy czym generalnym projektantem miasta został mianowany inż. Tadeusz Ptaszycki. Już w połowie 1949 r. Generalny Plan urbanistyczny wraz z założeniami i makietą miasta Nowej Huty przedłożony został Prezydium Rządu do zatwierdzenia, co jednakże nie nastąpiło, gdyż zdecydowano wówczas o powiększeniu miasta do 100 tys. mieszkańców.
Kontynuowano więc w pilnym trybie opracowywanie nowych założeń programowych i planu generalnego oraz równolegle przygotowywano szczegółowe projekty urbanistyczne i architektoniczne pierwszych osiedli mieszkaniowych. W ogóle dokumentacja projektowa na realizację pierwszych bydynków mieszkalnych na pierwszym osiedlu A-1 opracowana została w Warszawie. Z uwagi na bardzo krótkie terminy, architekci B. Skrzybalski i Z. Sieradzki zastosowali typowe projekty budynków "ZOR" dla osiedli warszawskich, z częściowymi adaptacjami parterów i przyziemi. Już w dniu 23 czerwca 1949 r. rozpoczęto budowę pierwszych budynków mieszkalnych na osiedlu A-0, a pierwsze kilkadziesiąt mieszkań oddane zostało do użytku w grudniu tegoż roku.
Od połowy 1949 opracowywaniem dokumentacji projektowej dla Nowej Huty zajmowało się nowo utworzone biuro projektowe Przedsiębiorstwo Projektowania Budownictwa Miejskiego Miastoprojekt-Kraków, którego organizatorem i dyrektorem był inż. T. Ptaszycki. Powstało ono z połączenia CBP ZOR Oddział Nowa Huta (ul. Karmelicka, 1 Maja) i, nieco wcześniej zorganizowanego w Krakowie, Centralnego Biura Projektów Architektonicznych (Feniks przy ul. sw. Jana, Rynek). Potem przez 10 lat Miastoprojekt-Kraków był wyłącznym autorem dokumentacji projektowej dla Nowej Huty. Zaś inż. T. Ptaszycki sprawował funkcję generalnego projektanta Nowej Huty, aż do końca realizacji pierwszego etapu budowy, objętego jego projektem, miasta dla 100 tys. mieszkańców, to jest do 1960 roku.
Pierwsze budynki i osiedla mieszkaniowe stawiano prawie bez udziału maszyn. Materiały budowlane dowożono furmankami konnymi, a głównymi narzędziami pracy na budowach były łopata, kielnia, piła, taczka i drewniane nosiłki na cegłę. W związku z ciągle zwiększającym się programem nwestycyjnym, począwszy od 1954 r., na budowach Nowej Huty zaczęto jednak wprowadzać na szeroką skalę uprzemysłowione metody budownictwa. W prace projektowe, z tym związane, poważnie angażował się Miastoprojekt-Kraków. Opracowywano w nim nowe sposoby budownictwa: uprzemysłowione technologie, potokowy system pracy, kompleksowe metody opracowania dokumentacji i wykonawstwa robót. Poligonem dla eksperymentów w tym zakresie była budowa osiedla A-11. A duszą i motorem tych wszystkich poczynań był dyr. T. Ptaszycki, którego energia i indywidualność ożywiały i kształtowały krakowski Miastoprojekt. Zawsze wykazywał niespożytą energię i zaangażowanie w swej odpowiedzialnej pracy. Był bardzo zdolnym architektem, wzorem pracowitości i niedościgłym w nowatorskich pomysłach.
Przedsiębiorstwo Miastoprojekt-Kraków, dzieło inż. Ptaszyckiego, pod koniec lat 50. było drugim co do wielkości biurem projektowym budownictwa ogólnego w Polsce (po Warszawie). Liczyło w okresie największego rozwoju do 600 pracowników, w tym wielu projektantów o wysokich kwalifikacjach i dużym dorobku projektowym. Swym zakresem działalności obejmowało już wtedy cały region krakowski i sąsiednie województwa Polski południowej. Od 1955 r. rozpoczęło także działalność eksportową od dokumentacji projektowej dla Chińskiej Republiki Ludowej, a później również do ZSRR, Tunezji i Iraku.
Inż. T. Ptaszycki starał się stale, niezależnie od licznych obowiązków, jakie na nim spoczywały w związku z jego kierowniczymi stanowiskami, pracować twórczo jako architekt i urbanista. Brał udział w wielu konkursach architektoniczno-urbanistycznych, m. in. na plan zagospodarowania miasta Nowe Tychy (nagroda I równorzędna, 1951), zabudowę Placu Grunwaldzkiego we Wrocławiu (nagroda I równorzędna, 1951), projekt Cmentarza-Pomnika Poległych II Armii Wojska Polskiego i Korpusu Pancernego w Zgorzelcu (1967, I nagroda oraz realizacja). Na początku lat 60. wziął udział jako główny projektant opracowania w międzynarodowym konkursie urbanistyczno-architektonicznym na eksperymentalną dzielnicę mieszkaniową w Moskwie, a w latach 1965-68 był organizatorem, współautorem i generalnym konsultantem Planu Ogólnego Bagdadu, stolicy Iraku.
W dniu 2 lipca 1968 r. (oficjalnie 31 sierpnia) na podstawie niesłusznych i krzywdzących zarzutów został zwolniony z Miastoprojektu-Kraków i przeniesiony do Krakowskiego Zjednoczenia Budownictwa. Według przekonania części pracowników, głównym powodem zwolnienia dyrektora były wyniki wiecu załogi, odbytego w kwietniu w Miastoprojekcie. Wiec zwołany został w celu potępienia marcowych manifestacji studenckich, jakie miały miejsce w niektórych uczelniach Warszawy i Krakowa. Tymczasem jeden z młodych architektów zgłosił tekt uchwały, nawołujący i studentów i siły porządkowe do umiarkowania swych działań, a ostatecznie nie przegłosowano żadnej uchwały. Nowym dyrektorem mianowany został inż. Chruściński, dotychczasowy zastępca. W Krakowskim Zjednoczeniu Budownictwa Ptaszycki pracował do przejścia na emeryturę w 1973 r.

W 1968 r. zaczął się ostatni okres działalności T. Ptaszyckiego, związany z twórczością planistyczną i literacką, a także popularyzacją architektury. W latach 1968-1977 wykonał około 1000 rysunków i szkiców, częściowo eksponowanych na wystawach w Krakowie (1969, 1972, 1974), Nowej Hucie (1970), Wrocławiu (1970) i Warszawie (1970). Był autorem około dwudziestu nowel i opowiadań o początkach Nowej Huty pt. “Rysowane wspomnienia”, niektóre publikowane. W Krakowie i innych miastach wygłosił wiele prelekcji na temat architektury, przeznaczonych głównie dla młodzieży. Będąc na emeryturze powrócił do Miastoprojektu jako członek Rady Technicznej i przewodniczący wewnętrznego sądu konkursowego (1973).
Ptaszycki pełnił bardzo liczne funkcje społeczne i zawodowe. Między innymi był prezesem Oddziału SARP w Krakowie (1951-1961), prezesem Zarządu Głównego SARP (1961-65), przewodniczącym Głównej Komisji Rewizyjnej SARP (1970-1974), radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie (1954-58). Był też m.in. członkiem Komitetu do spraw Urbanistyki i Architektury (1953-60), Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury (1960-63), Komitetu Nauki i Techniki (1961-64), Rady Naukowej “Kraków 2000” (od 1972). Przewodniczył lub był członkiem sądów konkursowych międzynarodowych (m.in. na przebudowę miasta Warny, 1965) i krajowych.
Otrzymał szereg odznaczeń, m.in. Krzyż Kawalerski (1952) i Oficerski (1956) Orderu Odrodzenia Polski, Order Sztandaru Pracy II kl. (1959), Medal Komisji Edukacji Narodowej (1976) za całokształt działalności w oflagu Woldenberg. Był laureatem Nagrody Państwowej I stopnia w dziedzinie sztuki (1955), nagrody Komitetu Urbanistyki i Architektury II stopnia (zespołowa 1956), nagrody artystycznej m. Krakowa (1960), Krakowskiej nagrody SARP (1977). Rada Narodowa m. Krakowa nazwała w 1981 r. imieniem T. Ptaszyckiego jedną z ulic Nowej Huty.
Umarł w 1980 r., pozostawiając po sobie bardzo wymierne dzieło: 100-tysięczną Nową Hutę, dzielnicę mieszkaniową Krakowa, zbudowaną w całości w ciągu kilkunastu lat przy jego bezpośrednim udziale, oraz ogólny kształt wielkiego Wrocławia, odbudowanego ze zniszczeń w powojennych dziesięcioleciach.

Od 1936 r. T. Ptaszycki był żonaty z Anną z Nowackich, ur. w 1911 r. w Warszawie. W młodości działała ona w Związku Harcerstwa Polskiego, w 1936 r. ukończyła studia na Politechnice Warszawskiej, uzyskując stopień inżyniera-architekta. W okresie wojny, wraz ze swą nieletnią córką Danutą, przebywała w Warszawie, biorąc udział w działalności konspiracyjnej, początkowo w ramach ZWZ, następnie w AK. W Warszawie zamieszkiwali też rodzice inż. T. Ptaszyckiego; matka Antonina z Mingajłłów - fizyk i pedagog, oraz ojciec Mieczysław Jan - botanik, pedagog i działacz społeczny.
Po wojnie współpracowała z mężem w Biurze Planu Wrocławia i w Miastoprojekcie Kraków, a następnie pracowała jako adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej i kierownik Miejskiej Pracowni Urbanistycznej Prezydium RN m. Krakowa. Specjalizowała się w zakresie projektowania zieleni, otrzymując w tej dziedzinie tytuł doktora nauk technicznych. Już w 1950 r. opublikowała pierwszą swą książkę pt. “Przestrzenie zielone w miastach”. Zmarła w 1967 roku.
Córka Danuta ur. w 1939 r. jest architektem krajobrazu, profesorem nauk leśnych, pracownikiem naukowym Instytutu Kształtowania Środowiska w Krakowie, zamężna z prof. Antonim Jackowskim.

Kraków, 1999 r.

Powrót do poprzedniej strony